Pochłonięty pisaniem powieści, wyłączyłem się z życia, rzeczywistości, telefonów i spotkań. Dzień w dzień zasiadałem na werandzie mojego hollywoodzkiego domu w cieniu eukaliptusów i pisałem. Ukończyłem pracę na trzydzieste ósme urodziny i nadałem powieści nowy tytuł: Pielgrzymka do grobu Brigitte Bardot cudownej.
Lech Majewski Oficjalne centrum świata
OKRES BUNTU I DOJRZEWANIA
Zapytany, czy już w dzieciństwie posiadał cechy lidera zdecydowanie zaprzeczył: Skąd, wręcz odwrotnie, bo byłem buntownikiem. Przeżycia z dzieciństwa odnajdziemy w jego twórczości, jedno ze zdarzeń zobaczymy w najnowszym filmie Brigitte Bardot cudowna, który realizuje w Katowicach. Scenariusz do filmu stworzył właśnie z powieści, powstanie której opisał powyżej. Uważa ją za najważniejszą w swojej twórczość i rozlicza w niej swoje dzieciństwo i młodość.
Scena w szkole z portretem Gomułki realistycznie oddaje zdarzenie i ukazuje klimat tamtych czasów – Chłopak wyciągnął z tornistra zgniłą gruszkę – wyjaśnia Lech Majewski –
rzucił w kolegę, ale trafiła w portret Gomułki. Zdarzenie nie było aktem politycznym, a wywołało w szkole prawdziwy terror. Dzieci z obecnego planu filmowego zupełnie nie rozumiały konsekwencji, jakie spadły wówczas na ich rówieśników.
Młodzieńcze pragnienie wejścia w magiczny świat sztuki realizował malując obrazy, pisząc wiersze. Wraz z Andrzejem Hudziakiem, dziś już nieżyjącym, założyli w liceum
„Teatr Jednego Momentu”– Andrzej był wielkim aktorem, grał w wielu filmach, był ulubionym aktorem Krystiana Lupy i został czołowym aktorem Teatru Starego w Krakowie.
Pierwszą wystawę obrazów Lech Majewski miał w wieku 15 lat w starym katowickim Empiku. Ciągnęło go do sztuki, jeszcze jako uczeń szkoły podstawowej zaprzyjaźnił się z sąsiadem z góry – studentem Akademii Sztuk Pięknych. – Dużo z nim rozmawiałem, zacząłem malować i stąd ta wczesna wystawa. Pamiętam też, że zrobiłem plakat „Olimpiada w Meksyku”, miałem wtedy 14 lat i wygrałem ogólnopolski konkurs. Wtedy też rozpoczął publikować wiersze w Poezji, Kulturze czy Radarze.
– Wiersze i malarstwo były podstawą mojego rozwoju artystycznego – wyjaśnia Mistrz. – Zdałem na Akademię Sztuk Pięknych i niemal równocześnie do Szkoły Filmowej w Łodzi
i tam zostałem. Trafiłem pod skrzydła wielkiego polskiego reżysera Wojciecha Hasa, który był moim opiekunem artystycznym.
W wieku 22 lat opublikował pierwszy tom poetycki „Baśnie z tysiąca nocy i jednego miasta”. Rok później napisał scenariusz i wyreżyserował film Rycerz. Wielotorowość form twórczości zapoczątkowana w młodości, dała mu szerszą perspektywę i uczyniła jego dzieła unikatowymi, co zaowocowało zauważeniem go i zaproszeniem jesienią 1981 roku do Cambridge.
EMIGRACJA W WIELKĄ SZTUKĘ
W Anglii wyreżyserował na Tamizie głośny spektakl Odyseja według Homera, który skłonił amerykańskiego producenta filmowego, Michaela Hausmana, do zaproszenia go do współpracy w Stanach Zjednoczonych. W USA Lech Majewski zrealizował jako reżyser Lot świerkowej gęsi, Więźnia Rio oraz Ewangelię wg Harry’go, a w 1995 wyprodukował Basquiat – Taniec ze śmiercią, kultowy film dla wszystkich zainteresowanych sztuką. Mistrz Majewski odkrył Basquiata dla nas grubo ponad dwie dekady przed dzisiejszą komercją, która oferuje nam skarpetki z fragmentami jego obrazów.
Pobyt na emigracji pozwolił mu realizować produkcje według własnych założeń artystycznych, współtworzyć światowe kino i nabrać doświadczenia producenckiego – Dużo dała mi Ameryka, chociażby nauczyła prostego komunikowania się, uproszczonego, lapidarnego. Widzę różnice między kulturą anglosaską w wydaniu amerykańskim a polską – zauważa Lech Majewski. – W Polsce sporo wypowiedzi jest zachachmęcona, mnóstwo słów nic nieznaczących: „jak gdyby, bynajmniej, a tak w ogóle, chciałbym powiedzieć, sądzę, że, w mojej opinii, jakkolwiek by nie mówić”, i tak można mówić nic nie mówiąc. Pewnie wynika to z tradycji niewoli w Polsce, że przez tyle lat trzeba było się kryć z prawdziwymi myślami oraz intencjami, bo za same słowa mogła polecieć głowa. Natomiast w rozmowie z Amerykanami istnieje wręcz telegraficzna lapidarność. Wspominam czas, kiedy wykładałem scenopisarstwo na Uniwersytecie w Yale w okresie, kiedy wykładało na nim 16 noblistów z różnych dziedzin. Chodziłem wtedy na ich wykłady i mogę powiedzieć o jednej charakterystycznej cesze: mówili prostym językiem, umieli w piękny, komunikatywny
sposób przekazać skomplikowane tematy tak, że dziecko by zrozumiało.
KULTOWA TWÓRCZOŚĆ
Idę po omacku przez ciemność i opowiadam o tym, co widzę i co czuję, co kocham.
-Nic nie jest zaplanowane, bo w życiu jest trochę więcej chaosu niż planów. Proces ten przypomina rozwój drzewa – tłumaczy reżyser. – Pewien znawca mojej twórczości powiedział, że wszystkie moje realizacje powstają z ziaren zasadzonych we wczesnych wierszach. Tezę tę zawarł w swojej rozprawie doktorskiej i muszę przyznać, że coś w tym jest. Drzewo nie myśli, co ma zrobić, tylko robi to, co jest zapisane w jego kodzie
genetycznym. Ogromne drzewo swoje przeznaczenie ma zapisane w maleńkim ziarnie. I dotyczy to spraw zarówno materialnych, jak i duchowych.
Mistrz często jest zaskakiwany popularnością swojej twórczości w odległych miejscach świata. W Japonii działa sześć fanklubów Lecha Majewskiego. W Ameryce Południowej
bywa jako gość honorowy na festiwalach filmowych. Na miejscu dowiaduje się, że młodzi filmowcy południowoamerykańscy świetnie znają jego twórczość, która stała się dla nich kinem kultowym od czasu, gdy była prezentowana w tamtejszej telewizji. Był też kilka razy w Iranie, w Teheranie, gdzie jego filmy traktowane są z niebywałą atencją. Na
Polskim rynku filmu, sztuki i literatury często twórca musi zostać doceniony w świecie, by zarządcy i mecenasi sztuki – bez obaw, o wychylanie się z szeregu – mogli zaprezentować
jego twórczość szerszej publiczności. W Polsce Lech Majewski jest podziwiany, a jego dokonania uzyskały status kultowy, bowiem wrażliwy jest ten, kto do grona jego fanów należy.
Joanna Sorn-Gara
Lech Majewski – Malarz, poeta, prozaik, reżyser. Urodzony w Katowicach, od 1981 pracuje przede wszystkim za granicą. Studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych. Absolwent Wydziału Reżyserii PWSFTViT w Łodzi. Jego filmy, m. in.: : „Rycerz”, „Wojaczek”, „Angelus”, „Ogród rozkoszy ziemskich”, „Młyn i Krzyż” oraz „Onirica” prezentowane były na festiwalach filmowych m.in. w Cannes, Wenecji, Berlinie, Toronto, Rzymie, Nowym Jorku, Rio de Janeiro, Londynie, Barcelonie, Jeruzalem i Montrealu, zdobywając wiele nagród.
Jego wideoarty, fotografie i rzeźby pokazywało wiele muzeów i galerii świata. W 2006 roku nowojorskie Museum of Modern Art uhonorowało jego twórczość organizacją indywidualnej
retrospektywy, a rok później instalacja „KrewPoety” stała się częścią 52. Biennale w Wenecji. Kolejny cykl wideoartów pt. „Bruegel Suite” był wystawiany w Luwrze, Tel
Aviv Museum of Art, National Gallery w Londynie, Prado w Madrycie, w Muzeum Narodowym w Krakowie oraz na 54. weneckim Biennale. Najnowszy cykl „Supermarket
Dante” był częścią światowej prezentacji sztuki współczesnej w Fundicao Progresso w Rio de Janeiro.
Prowadził również wykłady na wielu uniwersytetach i uczelniach świata; od Canterbury University w Nowej Zelandii, poprzez Harvard i Berkeley w USA, po Uniwersytet w Pizie i Akademię Sztuk Pięknych w Rzymie. Jest członkiem Amerykańskiej Gildii Reżyserów oraz Amerykańskiej Akademii Filmowej przyznającej Oskary.
Więcej informacji na stronie: www.lechmajewski.art.pl
Filmografia:
Rycerz (1980); Lot świerkowej gęsi (1986); Więzień Rio (1988); Ewangelia według Harry’ego (1992); Basquiat (scenariusz, producent, 1996); Pokój saren (1997); Wojaczek (1999); Angelus (2001); Ogród rozkoszy ziemskich (2004); Szklane usta (2006); Młyn i Krzyż (2010); Onirica (2015).
Książki:
Powieści: Kasztanaja (1981), Szczury Manhattanu (1993), Pielgrzymka do grobu Brigitte Bardot Cudownej (1996), Metafizyka (2002), Hipnotyzer (2003), Manhattan Babilon
(2015).
Tomiki poetyckie: Baśnie z tysiąca nocy i jednego miasta (1977), Poszukiwanie raju (1978), Mieszkanie (1981), Muzeum mojej nędzy (1997), Święty Sebastian (1998).
Eseje: Asa Nisi Masa – Magia w 8 i 1/2 Felliniego (1994), Oficjalne Centrum Świata (1998).
