Rozmowa z Adamem Struzikiem, marszałkiem Mazowsza, najdłużej urzędującym marszałkiem województwa w Polsce, na temat społeczno-gospodarczego rozwoju regionu, zarówno w obszarze miast, jak i wsi na przestrzeni ponad 20 lat. Pan Marszałek w uznaniu za swoje zaangażowanie i efektywne zarządzanie Mazowszem został właśnie uhonorowany tytułem Lidera z powołania w najbardziej prestiżowej kategorii: Lider XXI wieku.
Doświadczenie czy cechy osobowościowe – co ma większe znaczenie dla lidera? Czy cechy osobowościowe charakterystyczne dla osób wykonujących zawód lekarza i doświadczenie w zarządzaniu jednostkami medycznymi pomagają w pełnieniu funkcji marszałka województwa?
Oczywiście, doświadczenie jest bardzo ważne. Często to właśnie dzięki dużemu doświadczeniu, a także zaufaniu grupy wyłania się lider. Liczą się również indywidualne cechy osobowości, takie jak komunikatywność i umiejętność współpracy. W dzisiejszych czasach dobry lider powinien być człowiekiem otwartym, nastawionym na innych. Powinien odpowiadać na ich potrzeby, ale też być gotowy przyjąć krytykę. Ogromnie ważna jest umiejętność współpracy z różnymi partnerami. Te cechy są także szczególnie ważne w samorządzie. Samorząd województwa to ogromny obszar potencjalnej współpracy z setkami różnego rodzaju organizacji. Dla nich wszystkich trzeba mieć czas, dać im przestrzeń do komunikacji, wysłuchać, a później realnie ocenić możliwe formy pomocy lub współpracy. Dobry lider potrafi trafnie ocenić stawiane sobie cele – czy są one możliwe do realizacji i w jaki sposób można je zrealizować.
Sprawuje Pan funkcję marszałka już ponad 20 lat. Które Pana osiągnięcia przyczyniły się do wygrania kolejnych wyborów i z których sukcesów jest Pan najbardziej dumny?
20 lat to szmat czasu, a wydaje mi się, że minęły w mgnieniu oka. Wiele się wydarzyło, a Mazowsze w tym czasie bardzo się zmieniło. Widać to na każdym kroku. Mamy nowe drogi, chodniki, szkoły, przedszkola, przychodnie, nowocześnie wyposażone szpitale, teatry i muzea. Zmieniły się mazowieckie wsie, miasta i miasteczka. Wszystkie te zmiany są dla mnie powodem do dumy. I nie jestem w stanie powiedzieć, które z nich są najważniejsze. Do osiągnięć ostatnich lat zaliczyłbym budowę szpitala psychiatrycznego w Drewnicy, Siedleckiego Centrum Onkologii, Ośrodka Radioterapii w Płocku czy szkoły drzewnej w Garbatce-Letnisku, która w ostatnim miesiącu otrzymała tytuł modernizacji XXI wieku. W ostatnich latach diametralnie rozwinął się transport. Mówiąc o osiągnięciach, nie możemy zapomnieć o Kolejach Mazowieckich, które co roku przewożą ponad 60 mln pasażerów, a my je stale modernizujemy i nabywamy nowy tabor. Nasza spółka kolejowa świętuje właśnie 20-lecie. Sukcesywnie remontujemy też zarówno drogi wojewódzkie, jak i inwestujemy w nowe odcinki, np. obwodnice Płońska, Gąbina, Żuromina, Grodziska Mazowieckiego czy też drogę do mostu w Solcu nad Wisłą. Tak naprawdę za sukces uważam każdą ważną dla mieszkańców inwestycję czy inicjatywę, którą udało się zrealizować. Dziś jesteśmy silnym, konkurencyjnym regionem i ważnym partnerem gospodarczym. Nie spoczywamy na laurach. Będziemy robić wszystko, aby Mazowsze wciąż się rozwijało i przyciągało inwestorów, studentów, turystów. Potwierdzają to ostatnie badania GUS. Zwykle mówimy, że to Warszawa jest liderem. I rzeczywiście region warszawski stołeczny ma największy udział w PKB na jednego mieszkańca Polski. Jednak dane GUS za 2022 r. pokazują, że to Mazowsze regionalne, czyli ta część naszego regionu bez Warszawy, rozwija się najszybciej.
Czym dla urzędu marszałkowskiego jest zrównoważony rozwój?
To priorytet naszej polityki regionalnej. Robimy wszystko, aby różnice między małymi miejscowościami a dużymi aglomeracjami były coraz mniejsze. W tym celu wprowadziliśmy nasze autorskie programy wsparcia. Jest ich już ponad 20, a praktycznie każdego roku wprowadzamy nowe formy pomocy dla gmin, powiatów i organizacji. Tylko w tym roku dofinansowaliśmy ok. 5 tysięcy różnego typu inwestycji na całym Mazowszu. Są to zarówno niewielkie projekty, np. młodzieżowych rad i gmin, sołectw czy działkowców, jak i duże inwestycje ważne dla rozwoju całego regionu. Wspomagamy m.in. ochotnicze straże pożarne, koła gospodyń wiejskich, schroniska dla zwierząt, jak i przebudowy dróg powiatowych i gminnych, szkół, przedszkoli, boisk sportowych. Dzięki naszemu wsparciu modernizowane są także zabytki czy miejsca pamięci. W ten sposób integrujemy Mazowsze i dajemy mieszkańcom dobre warunki do życia i pracy.
Czy możemy porozmawiać o najważniejszych inwestycjach zrealizowanych ze środków unijnych w ostatnich latach?
Ogromny postęp cywilizacyjny, dynamiczny rozwój społeczny i gospodarczy – tak w kilku słowach można podsumować obecność Polski w Unii Europejskiej. Dzięki środkom unijnym dzisiejsze Mazowsze jest zupełnie innym regionem niż 20 lat temu. Pieniądze z Unii wsparły praktycznie wszystkie dziedziny życia w naszym regionie. Ich efektem są tysiące inwestycji, które realizujemy bardzo świadomie, w myśl naszej wewnątrzregionalnej polityki spójności. Wiemy, że innego wsparcia potrzebują stolica i okoliczne powiaty, a innego – reszta województwa. I właśnie tak planujemy inwestycje.
Trudno wymienić wszystkie ważne projekty, bo były ich dziesiątki tysięcy. Powiem tylko, że dzięki funduszom europejskim mamy na Mazowszu blisko 190 km nowych lub przebudowanych dróg powiatowych i gminnych, ponad 50 zakupionych pociągów i niskoemisyjnych autobusów, ponad 1,2 tys. km wybudowanych ścieżek rowerowych, ponad 200 odnowionych zabytków czy ponad 700 wyremontowanych budynków użyteczności publicznej. Środki z UE wsparły również rozwój Kolei Mazowieckich i lotniska w Modlinie. Dzięki funduszom unijnym ponad 80 mazowieckich placówek zdrowia otrzymało nowoczesny sprzęt medyczny, powstało też wiele nowych oddziałów szpitalnych.
Nie zapominajmy o bezpieczeństwie. W tym roku unijne środki pomogły w doposażeniu jednostek OSP. To aż 189 wozów strażackich za 254 mln zł. Przypomnę też o pomocy UE w momentach kryzysowych. Prowadzimy największy w Europie projekt COVID-owy za prawie 580 mln zł. Mazowieckie placówki medyczne otrzymały wszystko, co było niezbędne w tym czasie – ambulanse, specjalistyczny sprzęt, a także środki ochrony osobistej. Jak widać, prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
Jednak Unia Europejska to nie tylko inwestycje, to także wspólnota, wymiana doświadczeń.
Jak przebiega współpraca urzędu marszałkowskiego z przedsiębiorcami?
Na Mazowszu mamy największą liczbę zarejestrowanych firm. Jest ich 880 tysięcy, z czego 97 proc. to mali i średni przedsiębiorcy. Mamy także około tysiąca firm zatrudniających powyżej 250 osób, ale mazowiecka gospodarka jest zdecydowanie oparta na małych i średnich przedsiębiorstwach. I zwłaszcza do nich kierujemy nasze wsparcie. Przede wszystkim strategia rozwoju regionu opiera się na wspieraniu rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności. Myślę tu m.in. o naszych konkursach „Startuj z Mazowsza” i „Innowator Mazowsza”. Pierwszy z nich jest skierowany do start-upów tworzących nowe technologie, produkty i usługi. Drugi organizujemy z myślą o młodych, innowacyjnych firmach i naukowcach z Mazowsza. Jego celem jest nie tylko wspieranie przedsiębiorców, lecz także budowanie pomostu między środowiskiem biznesowym, naukowym a samorządowym. Przedsiębiorcom oferujemy również pomoc w uzyskaniu preferencyjnych pożyczek, m.in. w naszym Mazowieckim Regionalnym Funduszu Pożyczkowym. Od 2004 r. przedsiębiorcy mogą uzyskać tam niskooprocentowane pożyczki na założenie lub rozwój firmy. Wspieramy powstawanie specjalnych stref ekonomicznych na całym Mazowszu. A do przedsiębiorców kierujemy także duże środki unijne w ramach różnych programów.
Jakie są plany dotyczące dalszego rozwoju Mazowsza, z uwzględnieniem kwestii ekologicznych i dalszej współpracy z zagranicą?
Nasze plany na kolejne lata to oczywiście dalszy równomierny rozwój regionu. Stawiamy na inwestycje, innowacje i rozwój osobisty Mazowszan. Duży nacisk kładziemy na rozwiązania proekologiczne. W dzisiejszych czasach, w dobie zmieniającego się klimatu, musimy zatroszczyć się o środowisko naturalne. Na Mazowszu obowiązuje już uchwała antysmogowa regulująca zasady ogrzewania domów i mieszkań. Na jesieni w mazowieckich gminach pracę rozpoczęli również ekodoradcy, od których mieszkańcy mogą dowiedzieć się m.in. tego, jaki sposób ogrzewania będzie dla nich najbardziej korzystny, jak pozyskać dofinansowanie itp. W lipcu przyjęliśmy program ochrony środowiska przed hałasem. Rozwiązania dotyczą nie tylko dróg, kolei, lotnisk, lecz także miast powyżej 100 tys. mieszkańców, w tym Warszawy. Program rekomenduje kilkaset działań naprawczych i monitoring wprowadzania ich w życie.
Jak Pan Marszałek „ładuje baterie” w wolnych chwilach? Jaką sztukę Pan preferuje, np. w malarstwie, a jaki jest ulubiony gatunek muzyczny. A może woli Pan sport?
Mam szczęście, że robię to, co kocham, a moja praca jest ciekawa i ciągle stawia przede mną nowe wyzwania. Dużo pracuję i nie mam zbyt wiele czasu na swoje pasje. Bardzo lubię koncerty i teatr. Prawdziwą ucztą muzyczną był dla mnie koncert zespołu „Mazowsze” i Kombi. Jestem też wiernym kibicem naszych sportowców, szczególnie wspaniałej tenisistki Igi Świątek. Mecze z jej udziałem zawsze dostarczają mi wielu emocji.
Czy Pan Marszałek może zdradzić czytelnikom „WHY Story” swoje plany i marzenia?
Mam bardzo proste marzenie. Chciałbym, aby wszyscy mieszkańcy czuli się na Mazowszu bezpiecznie i aby mieli poczucie, że jest to odpowiednie dla nich miejsce do życia, pracy, nauki i odpoczynku. Tylko tyle i aż tyle.
Beata Sekuła
