Dlaczego należy wykonywać przesiewowe badania słuchu
Wykonywanie badań przesiewowych słuchu jest wskazane w różnych okresach życia człowieka. Pierwsze badania słuchu przeprowadzane są już na oddziałach noworodkowych,co pozwala na bardzo wczesne wykrywanie wad słuchu. Jednak u znacznej liczby dzieci zaburzenia słuchu pojawiają się później, jako skutki czynników środowiskowych w pierwszych trzech latach życia dziecka i wpływają w znaczący sposób na możliwościpoznawcze i edukacyjne.
Badania te ważne są również dlatego ,że pozwalają nie tylko na wczesne wykrycie zaburzeń, ale wdrożenie odpowiedniej formy wsparcia protetycznego, leczenia operacyjnego oraz zastosowanie specjalistycznej rehabilitacji.
Wyniki badań przesiewowych słuchu u noworodków prowadzonych w wielu krajach, w tym również w Polsce, pokazują, że w okresie noworodkowym wrodzone zaburzenia słuchu stwierdza się u ok. 1–2 dzieci na 1000 urodzeń. Wśród dzieci w wieku szkolnym częstość występowania zaburzeń słuchu wzrasta do kilkunastu procent . Badania przesiewowe przeprowadzone przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek -Człowiekowi”, które objęły populację ponad 350 tysięcy dzieci ze szkół podstawowych na terenie całej Polski pokazały, że nawet co 6 dziecko może mieć różnego rodzaju problemy związane ze słuchem, które mają istotneznaczenie dla jego rozwoju i wyników nauczania.
Fundacja In Corpore od wielu lat prowadzi działania informacyjne, profilaktyczne, diagnostyczne oraz terapeutyczne na rzecz osób z zaburzeniami słuchu. Potrzeby w tym zakresie są ogromne. Badania prowadzone przez Fundację na populacji dzieci przedszkolnych wykazały, że tylko w jednej placówce w Katowicach prawie połowa dzieci manifestuje problemy ze słuchem w tym centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego. Koniecznym zatem wydaje się wykonanie powtórnych badań przesiewowych u dzieci, ale wcześniej, już w wieku przedszkolnym. Bowiem plastyczność ośrodkowego układu nerwowego we wczesnym okresie życia dziecka jest znacząco większa niż w późniejszych latach. Tym bardziej istotne jest wdrożenie działań terapeutycznych przed rozpoczęciem nauki szkolnej, tak aby usprawnić zaburzone funkcje i pozwolić dziecku realizować się w roli ucznia i odnosić adekwatne do wkładu pracy sukcesy szkolne. Występowanie bowiem zaburzeń słuchu w pierwszych latach życia może negatywnie wpływać nie tylko na rozwój mowy, lecz także na rozwój emocjonalny i poznawczy dziecka oraz jego funkcjonowanie we wszystkich sferach życia rodzinnego i społecznego na każdym etapie edukacyjnego rozwoju.
Oprócz wad słuchu wynikających z nieprawidłowej budowy i pracy części obwodowej, w ostatnim czasie coraz częściej diagnozowane są centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, inaczej zwane niedosłuchem centralnym, czyli zaburzenia pracy zmysłu słuchu wynikające z nieprawidłowości na poziomie centralnego układu nerwowego. Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego najczęściej skutkują opóźnieniem rozwoju mowy lub zaburzeniem rozumienia mowy, a w dalszej konsekwencji powodują trudności w nauce, szczególnie czytania i pisania. Obserwacje wskazują na to, że około połowa dzieci z trudnościami w nauce, z dysleksją, z zaburzeniami uwagi oraz nadpobudliwością wykazuje właśnie zaburzenia przetwarzania dźwięków.
Zagadnienie niedosłuchu centralnego jest stosunkowo nowe, dlatego też standardypostępowania diagnostyczno –terapeutycznego ciągle się krystalizują. Dotychczas, ze względu na skomplikowanie oraz czas trwania przyjętych procedur najmłodszediagnozowane dzieci miały 7 lat. W chwili obecnej, dzięki zastosowaniu innowacyjnych metod, pojawiła się możliwość wykonywania badań pod tym kątem u dzieci młodszych:4-6 letnich.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że już w wieku przedszkolnym kształtowane są umiejętności analizy i syntezy słuchowej oraz uwaga słuchowa, które stanowią podstawę do nabywania kompetencji niezbędnych przy udanym starcie szkolnym. Przedszkole, gdzie dziecko przebywając w grupie rówieśniczej ujawnia między innymi swoje kompetencje słuchowe jest doskonałym miejscem do zaobserwowania objawów ewentualnych problemów. Wdrożenie programu profilaktycznego pozwalającego na wykrycie niedosłuchu centralnego u dzieci w wieku 4-6 lat oraz programu terapeutycznego dla tych dzieci, u których zdiagnozowane zostaną zaburzenia, wyrówna ich szanse edukacyjne.
Wydarzenie 30 września
Wydarzenie 1 paździenika
Monika Marcinkowska
Fundacja In Corpore
