KOBIECY STYL ZARZĄDZANIA – ODWAGA, EMPATIA ORAZ WIARA W LUDZI

Rozmowa z prof. nadzw. dr Zdzisławą Dacko-Pikiewicz na temat dynamicznego
rozwoju Akademii WSB oraz pożądanych cech lidera. JM Rektor Akademii
WSB została w tym roku uhonorowana tytułem Lidera z powołania w kategorii
Lider XXI wieku za własne osiągnięcia naukowe, efektywny rozwój Uczelni,
również na polu międzynarodowym oraz szeroką działalność społeczną m.in.
na rzecz dzieci i seniorów.

Pani Rektor czy liderem człowiek się staje, czy nim się rodzi? Czy istnieje kobiecy styl zarządzania? Czy różni się od męskiego?

Niewątpliwie niektórzy ludzie rodzą się z pewnymi cechami osobowości, które sprzyjają przywództwu. Niemniej jednak o tym, że ktoś jest skutecznym liderem nie decydują jedynie geny. Bycie liderem to ciągła praca nad sobą. To pewnego rodzaju postawa wobec życia i świata. Jedną z najważniejszych cech lidera jest umiejętność wyciągania wniosków nawet z najbardziej przykrych doświadczeń. O zróżnicowaniu stylów zarządzania na męski i kobiecy mówi się od lat 90. ubiegłego wieku. Myślę, że tym, co szczególnie wartościowe w kobiecym stylu zarządzania jest troska o innych i ich ochrona, nacisk na ludzi i dobre między nimi relacje, intuicja oraz dążenie do rozwiązywania konfliktów na drodze negocjacji.

Jakie kwalifikacje oraz predyspozycje Pani Profesor są przydatne w pełnieniu funkcji Rektora Akademii WSB?

Kluczowe z pewnością są odwaga i uczciwość. Odwaga pozwala mi podejmować takie działania, które w percepcji wielu są niemożliwe do zrealizowania. Uczciwość z kolei, to nie tylko cecha osobowości, ale również wartość, jaką kieruję się w życiu. Bycie uczciwym i odważnym pozwala każdą porażkę przekształcić w szansę, aby spróbować jeszcze raz, tylko mądrzej… Jestem przekonana, że uczciwość osobista oraz poczucie odpowiedzialności sprzyjają budowaniu zaufania, którego w polskim społeczeństwie wciąż mamy deficyt. Z jednej strony jestem pełna pasji, a z drugiej – odpowiedzialna i pokorna. Pokora pozwala mi na refleksję, jak zrobić coś lepiej, ułatwia mi przyjęcie krytyki czy przyznanie się do błędu. Dlatego u prawdziwych liderów cenię dwie cechy, które wbrew pozorom wcale się nie wykluczają. Jest to pewność siebie, rozumiana jako wiara we własne możliwości oraz pokora, która jest oznaką siły i doskonale harmonizuje z pewnością siebie. Bardzo ważne cechy to także empatia oraz optymizm, przede wszystkim ukierunkowane na zespół, z którym pracuję. Pozytywne nastawienie, nawet w obliczu trudności, wyzwań i kryzysów wiąże się z wiarą w ludzi i w możliwość osiągania sukcesów.

Proszę opisać dotychczasowy rozwój Państwa Uczelni.

Akademia WSB, dawniej Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, w ciągu ostatnich kilku lat w bardzo dynamiczny sposób przeobraziła się w jedną z najlepszych uczelni niepublicznych w Polsce. Pozycja lidera jest możliwa dzięki pasji, zaangażowaniu, odwadze, otwartemu umysłowi całego zespołu pracowników, tworzących tę Instytucję. W okresie 23 lat rozwój oferty kształcenia, aktywność badawczo-rozwojowa, rozbudowa infrastruktury przebiegały równolegle z działalnością Uczelni na rzecz kształcenia ustawicznego i popularyzacji nauki. Jesteśmy liderem w kształceniu podyplomowym, posiadamy trzy uprawnienia do nadawania stopnia doktora oraz uprawnienie do nadawania stopnia doktora habilitowanego, uruchamiamy projekty rozwojowe, badawcze, naukowe z największymi partnerami krajowymi i zagranicznymi, jesteśmy szóstą uczelnią niepubliczną w Polsce według rankingów uczelni wyższych. Długi okres funkcjonowania Uczelni w konkurencyjnym i turbulentnym otoczeniu dowodzi, że Akademia WSB, m.in. dzięki wysokiej jakości kształcenia i prowadzonych badań, postrzegana jest jako mocne centrum akademickie, ośrodek badawczy, kulturalny, ale również przyjazny studentom, absolwentom i pracownikom, w każdym wieku i na każdym etapie drogi edukacyjnej i zawodowej. Co więcej – w ciągu kilku lat dokonaliśmy tego, na co wiele instytucji pracuje znacznie dłużej. Jesteśmy z tego dumni, a jednocześnie świadomi, że przed nami kolejne wyzwania.

Jakie wyzwania stawia przed Panią Rektor zarządzanie taką instytucją, jak Akademia WSB?

Obecnie jesteśmy Akademią WSB, dążymy do tego, by w przyszłości być Uniwersytetem WSB. Przyznanie pełnych praw akademickich Akademii WSB, już po czterech latach od uzyskania prawa do nadawania stopnia doktora nauk ekonomicznych, potwierdziło pozycję Uczelni, jako wiodącego ośrodka akademickiego w kraju, aktywnie kształtującego rozwój polskiej nauki. Kolejne lata, to także działania na rzecz doskonalenia Uczelni przedsiębiorczej, tzn. podejmującej inicjatywy w celu zwiększania poziomu innowacyjności, poprawienia ekonomiki prowadzonych działań i wzmocnienia dzięki temu swojej przewagi konkurencyjnej.

Wśród rozwijanych celów znajdują się nowoczesne zarządzanie, wzmacnianie współpracy z otoczeniem, poszukiwanie nowych źródeł finansowania, zmiany strukturalne oraz rozwijanie kultury przedsiębiorczości Uczelni. AWSB stoi również przed wyzwaniami internacjonalizacji i konkurencji międzynarodowej, podnoszenia jakości badań i edukacji, zwiększenia współpracy ze sferą biznesową. Planujemy kolejne działania w zakresie rozwijania działalności naukowo-badawczej, zarówno w obszarze badań podstawowych, jak też w obszarze badań powiązanych z praktyką, czyli prowadzonych na potrzeby otoczenia gospodarczego. Kluczowe dla rozwoju innowacyjności jest stworzenie warunków zachęcających do synergii nauki i biznesu. To, co w USA i w wielu państwach Unii Europejskiej, jest zjawiskiem naturalnym, u nas pozostaje nadal w początkowej fazie. A przecież sukces innowacyjnych przedsięwzięć zależy od zaplecza finansowego projektów tworzonych przez naukowców.

W jakim stopniu AWSB jest uczelnią międzynarodową?

Proces internacjonalizacji kształcenia od kilku lat przebiega w Akademii WSB bardzo dynamicznie, przyjmując postać kompleksowej strategii w zakresie prowadzenia aktywnej polityki pozyskiwania studentów zagranicznych, tworzenia międzynarodowych ścieżek studiów, integrowania treści globalnych i międzykulturowych w programy nauczania, dostosowywania infrastruktury Uczelni do potrzeb tworzenia i wdrażania programów wspierających mobilność studencką etc. Obecnie w AWSB studiuje blisko 1000 studentów z zagranicy, reprezentujących ponad 40 krajów świata, takich jak Hiszpania, Włochy, Francja, Izrael, Kolumbia, Peru, Indie, Egipt, Chiny, Wietnam czy Tajlandia. AWSB współpracuje z ponad 300 międzynarodowymi partnerami. Umiędzynarodowienie Uczelni wyraża się nie tylko w obszarze podejmowania studiów przez studentów zagranicznych w Polsce, ale także poprzez długo- i krótkoterminowe zatrudnianie kadry naukowej z zagranicy, uczestnictwo naszych naukowców w  międzynarodowych programach edukacyjnych i badawczych. Stawiam na podniesienie atrakcyjności polskiej oferty edukacyjnej poprzez międzynarodowe akredytacje. Obecnie przygotowujemy się do akredytacji EUR-ACE Label, ENAEE European Network for Accreditation of Enggineering Education (KAUT) oraz akredytacji CEEMAN. Ponadto, dążymy do zwiększenia liczby zagranicznych profesorów wizytujących, przyjeżdżających do nas z wiodących uczelni światowych. Realizujemy także kilkanaście międzynarodowych projektów w partnerstwach z zagranicznymi jednostkami naukowo-badawczymi i instytucjami szkolnictwa wyższego, w ramach programów mobilnościowych i naukowych tj. Erasmus+, Polsko-Ukraińska Rada Wymiany Młodzieży, Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży, Niemiecka Centrala Wymiany Akademickiej, Program Horyzont 2020, Program Współpracy Transgranicznej Polska – Republika Czeska, Fundusz Grupy Wyszehradzkiej. Oferta mobilności akademickiej Uczelni to aktualnie ponad 50 destynacji na całym świecie, od Ameryki po Ural. Potwierdzeniem wysokiego poziomu internacjonalizacji Uczelni jest fakt, iż AWSB po raz kolejny znalazła się w czołówce najbardziej umiędzynarodowionych polskich uczelni w rankingu miesięcznika „Perspektywy”. Na ten sukces złożyło się wiele czynników tj. rosnąca liczba zagranicznych studentów, coraz szersza oferta kierunków studiów prowadzonych w językach obcych, zwiększająca się liczba zagranicznych wykładowców oraz różnorodność programów wymiany akademickiej i międzynarodowych projektów, z których mogą korzystać studenci i pracownicy Uczelni. Prowadzą Państwo także szeroką działalność społeczną… AWSB systematycznie pogłębia relacje z otoczeniem społecznym, kulturowym i gospodarczym, odpowiadając na oczekiwania interesariuszy w zakresie oferty dydaktycznej, działalności naukowo-badawczej, popularno-naukowej, a  także społecznej. Jednym z kluczowych elementów strategii AWSB jest współpraca nauka-biznes, wyrażająca się w budowie kreatywnego, dobrze wykształconego społeczeństwa i w prowadzeniu najwyższej jakości badań, przyczyniających się do wzrostu innowacyjności gospodarki. Uczelnia aktywnie działa na rzecz wzrostu transferu wiedzy do gospodarki oraz komercjalizacji wyników badań. Wyrazem stale zwiększającej się roli opiniotwórczej i eksperckiej na poziomie krajowym i międzynarodowym AWSB jest udział ekspertów Uczelni w ważnych instytucjach biznesowych i naukowych. Uczelnia jest członkiem Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Regionalnej Konferencji Rektorów Uczelni Akademickich, Polskiego Związku Pracodawców Prywatnych Edukacji, zrzeszonego w Konfederacji LEWIATAN, Śląskiego Związku Pracodawców Lewiatan, Polskiej Izby Gospodarczej Zaawansowanych Technologii oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w której pełnię funkcję Członka Rady Społeczno-Gospodarczej. W ramach Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach uczestniczymy w pracach Komisji ds. Innowacyjności, Konkurencyjności i Współpracy Nauki z Biznesem, której jestem Przewodniczącą, Komisji ds. Kształcenia Zawodowego oraz Komisji ds. Przemysłu. Jestem członkiem Komitetu Sterującego Regionalnej Strategii Innowacji przy Marszałku Województwa Śląskiego, a wraz z Prorektor ds. Kształcenia i Współpracy z Zagranicą – prof. nadzw. dr hab. Katarzyną Szczepańską-Woszczyną, należymy do EWORA – European Woman Rectors Assosciation (Europejskiego Stowarzyszenia Kobiet-Rektorów). Jesteśmy również zaangażowani w prace Zespołu Konsultacyjnego ds. opracowania i opiniowania Agendy Badawczej Województwa Śląskiego pt. „Technologie poprawy jakości powietrza oraz minimalizacja skutków zanieczyszczeń dla zdrowia” tzw. „SILESIA pod błękitnym niebem” oraz Stowarzyszenia Biznes-Nauka-Samorząd „Pro Silesia”, w którym jestem Członkiem Rady Programowej. Nie sposób wymienić wszystkich naszych działań w instytucjach, w które jesteśmy zaangażowani. Jednak te prace stale są doceniane, czego przykładem jest m.in. wyróżnienie w drugiej edycji konkursu Leaders in University Management – LUMEN 2017, w którym nagradzane są najlepiej zarządzane projekty i przedsięwzięcia w sektorze uczelnianym. Akademia WSB otrzymała wyróżnienie w kategorii „Współpraca” za projekt „Wsparcie na starcie – zintegrowany system współpracy uczelni z pracodawcami na rzecz pomocy studentom w edukacji oraz rozwoju zawodowym zgodnym z kierunkiem kształcenia”. W tym roku po raz kolejny nasze działania społeczne zostały docenione w IX edycji konkursu „Marka-Śląskie”. Akademia WSB została wyróżniona w kategorii „CSR – Społeczna Odpowiedzialność Biznesu”. Osobiście otrzymałam medal Regionalnej Izby Przemysłowo-Handlowej w Gliwicach, stanowiący formę uhonorowania wybitnych osiągnięć osób fizycznych, szczególnie zaangażowanych w rozwój jakościowy i gospodarczy regionu i kraju. Zostałam również uhonorowana Złotą Odznaką Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach w uznaniu za wsparcie rozwoju Izby, zaangażowanie we współpracę oraz promocję idei samorządu gospodarczego.

Jakie znaczenie ma stworzenie Uniwersytetu Trzeciego Wieku czy Uniwersytetu dla dzieci?

Kształcenie ustawiczne, realizowane w Akademii WSB, zajmuje ważne miejsce w ekonomiczno-społecznych strategiach Unii Europejskiej, w tym w strategii Europa 2020. Znaczenie kształcenia przez całe życie znajduje również potwierdzenie w zainteresowaniu tą tematyką przez inne organizacje międzynarodowe, takie jak UNESCO oraz OECD. Akademia WSB od ponad 10 lat zaprasza dzieci i młodzież, a także seniorów do udziału w zajęciach Uniwersytetów Dziecięcych oraz Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Obecnie Uczelnia prowadzi 16 Uniwersytetów Dziecięcych oraz 7 Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Zajęcia dla dzieci pozwalają im rozwijać wrodzoną ciekawość, pobudzać kreatywność oraz odkrywać talenty. W ubiegłym roku Uniwersytety Dziecięce AWSB zostały nagrodzone w plebiscycie na najbardziej rozwojowe inicjatywy dla dzieci w wieku 0-14 lat w woj. śląskim pn. „Słoneczniki 2017”. Seniorzy mogą poszerzać swoją wiedzę, rozwijać aktywność edukacyjną, kulturalną, pasje i zainteresowania. Zajęcia dla seniorów dają również możliwość nawiązania i poszerzenia kontaktów społecznych, wpływając znacząco na poprawę jakości życia ludzi starszych. Te działania AWSB, skierowane do różnych grup interesariuszy, wpisują się w tzw. realizację trzeciej misji uczelni, stanowiącej forum aktywności społecznej. Musimy pamiętać, że rzeczywistość otaczająca człowieka XXI w. to świat ciągłych zmian, podyktowanych rozwojem cywilizacyjnym, globalizacją i postępem naukowo-technicznym. Ten świat wymaga elastycznego i szybkiego dostosowywania się do potrzeb nowych realiów i nowoczesnych technologii.

Czy czuje się Pani Liderką XXI wieku?

Zespół, z którym pracuję, sprawia, że czuję się Liderką XXI wieku. Ja nie zarządzam pracownikami, ale współpracuję z nimi, buduję sieć kontaktów opartych na bliskich relacjach. Zarażam ich autentycznością, szczerością, wizją i optymizmem. Staram się być osobą, która umiejętnie stymuluje i  dynamizuje rozwój intelektualny innych osób. Wychodzę z założenia, że pozostawienie procesu decyzyjnego w jednych rękach wydaje się dziś szaleństwem. Otacza nas zbyt dużo zmiennych, skoncentrowanych w zbyt ciasnych ramach czasowych. Zdolność stymulowania rozwoju zbiorowej inteligencji jest kluczową kompetencją pożądaną na stanowiskach przywódczych w firmach XXI wieku. Mam również świadomość, że obecnie w świecie biznesu brak jest stabilizacji i przewidywalności. Dlatego staram się być liderem zmian, który potrafi zmotywować i zmobilizować innych do permanentnego funkcjonowania w świecie nowości. Pełniąc funkcję lidera, staram się być również katalizatorem obaw.

Plany i marzenia; i te zawodowe, i te osobiste?

Jestem zwolenniczką koncepcji work-life integration, która daje możliwość łączenia wszystkich elementów, które składają się na nasze życie tak, aby dawały spójną całość i przeplatały się ze sobą. Zarówno praca, jak i rodzina, pasje i zainteresowania składają się na całe nasze życie. Wszystkie te obszary przeplatają się nieustannie, nawet jeśli wydaje nam się, że robimy wszystko, aby je od siebie oddzielić. Dlatego moje marzenia zawodowe oraz osobiste łączą się ze sobą. Od początku mojej pracy w AWSB, mam wizję jej rozwoju. To kolejne innowacyjne projekty, to pogłębienie internacjonalizacji Uczelni, to kolejne uprawnienia zbliżające nas do tego, by być Uniwersytetem WSB. Inspiracją przy kreowaniu nowych celów są dla mnie słowa Steve’a Jobsa: „Ci, którzy są wystarczająco szaleni, by myśleć, że są w stanie zmienić świat, są tymi, którzy go zmieniają”. Jestem przekonana, że warto stawiać sobie ambitne cele, nawet jeśli droga do ich osiągnięcia jest długa i trudna. Ambitne cele wywołują dreszczyk emocji. Nigdy nie zakładam, że może mi się nie udać ich osiągnąć. Tak samo myśli mój Zespół. W AWSB wychodzimy z założenia, że nie ma rzeczy niemożliwych. Im bardziej ambitny cel, tym bardziej potem cieszy sukces, jaki wspólnie osiągnęliśmy. Inne ważne informacje Uczelnia wspiera wszystkie działania mające na celu zachowanie równowagi życia prywatnego i zawodowego swoich studentów i pracowników. Indywidualna organizacja studiów, infrastruktura, ale przede wszystkim przyjazny klimat dla studiujących rodziców i ich dzieci, a także korzystne bonifikaty, to tylko niektóre z udogodnień, jakie czekają na studiujących rodziców w WSB. W 2013 r. Uczelnia uruchomiła projekt „Mama i Tata idą na studia”, konsekwentnie rozwijając atrakcyjną ofertę studiów sprzyjających godzeniu obowiązków rodzinnych z podnoszeniem kwalifikacji i kompetencji. Warto dodać, że Program „Mama i Tata idą na studia” był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, m.in. w  konkursie Firma Przyjazna Rodzinie, dzięki czemu AWSB ma prawo posługiwać się tytułem Uczelnia Przyjazna Rodzinie. Rozwiązania sprzyjające studiującym rodzicom i ich dzieciom dostrzeżono również w konkursie organizowanym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pt. „Dobry Klimat dla Rodziny”.

Rozmawiała Beata Sekuła